Η αντίληψη του έρωτα στους αρχαίους Έλληνες και στη Χριστιανική διδασκαλία

Για την σύντομη αναφορά μου στο θέμα αυτό, περιορίζομαι σε κάποια καίρια σημεία της Εγκυκλίου Επιστολής του Πάπα Βενέδικτου 16ου. Ο Πάπας λέει συνοπτικά τα εξής:
Για τους αρχαίους Έλληνες ο έρωτας είναι πριν απόλα μια μέθη, μια καταπίεση του ίδιου του νου από μια «θεϊκή τρέλα», που βγάζει τον άνθρωπο από τους περιορισμούς αυτής της ζωής και τον περιβάλλει με μια θεϊκή δύναμη που τον κάνει ζήσει τη μέγιστη ευτυχία. Εξού και οι διάφορες λατρείες στη γονιμότητα και η «ιερή πορνεία» που ανθούσε σε πολλούς αρχαίους ναούς. Επομένως ο «έρωτας» λατρευόταν ως θεϊκή δύναμη, ως κοινωνία με τον Θεό.
Τούτο όμως συνιστά διαστροφή της θρησκευτικότητας του ανθρώπου. Είναι παραμόρφωση του γνήσιου έρωτα, που θεοποιείται και χάνει την αξιοπρέπεια και την ανθρωπιά του. Οι πόρνες γίνονται απλά όργανα για να προκαλέσουν την «θεϊκή τρέλα», ενώ στην πραγματικότητα είναι άνθρωποι, τους οποίους καταχρώνται άλλοι άνθρωποι. Ό έρωτας αυτός δεν είναι ανάβαση, «έκσταση» προς το Θείο, αλλά κατάπτωση, υποβιβασμός του ανθρώπου. Ό έρωτας, σύμφωνα με την χριστιανική αντίληψη, έχει ανάγκη από πειθαρχεία και εξαγνισμό για να προσφέρει στον άνθρωπο, όχι απλά την ηδονή μιας στιγμής, αλλά κάποια πρόγευση της ευτυχίας προς την οποία όλη η ύπαρξή μας τείνει.
Γίνεται λοιπόν σαφές, συνεχίζει ο Πάπας, ότι ο έρωτας, με την έννοια της Ευαγγελικής αγάπης, έχει κάποια σχέση με το Θείο, υπόσχεται το άπειρο, την αιωνιότητα, μια πραγματικότητα δηλαδή πιο μεγάλη και εντελώς διαφορετική σε σχέση με την καθημερινότητα της ύπαρξής μας. Είναι επίσης σαφές ότι ο δρόμος για την επίτευξη αυτής της πραγματικότητας δεν είναι η εγκατάλειψή μας στη δύναμη του ενστίκτου. Απαιτείται εξαγνισμός, ωρίμανση, ακόμα και αυταπάρνηση.
Τούτο δεν σημαίνει άρνηση του έρωτα, ούτε «δηλητηρίασή του», αλλά αναγνώριση του μεγαλείου του, ενσωματώνοντάς τον στην ολότητα της ελευθερίας και στην ολοκληρωμένη οντότητα του ανθρώπου. (βλ. Εγκ. Επιστ. Βενέδικτου 16ου, Deus caritas est αρ. 3,4, και 5).
Και εδώ αναρωτιέμαι: η αντίληψη αυτή της Εκκλησίας, σύμφωνα με την οποία ό έρωτας εξυψώνεται και ενσωματώνεται στο μεγαλείο της γνήσιας και ολοκληρωμένης ανθρώπινης οντότητας και αξίας, δεν είναι μια μεγάλη προσφορά προς τον σημερινό άνθρωπο και ιδιαίτερα πορς τη νεολαία;

Πέτρος Ανδριώτης