Ας συνοψίσουμε την ερμηνεία που δίνει ο Πάπας Βενέδικτος 16ος στον Μακαρισμό αυτό, στις σελίδες 103 έως 106 του βιβλίου του «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ.
Για να δει κανείς τον Θεό, λέει ο Πάπας, η λογική δεν είναι αρκετή, είναι απαραίτητη η καρδιά. Με τον όρο καρδιά εννοούμε τη συνέργεια και την εσωτερική συμφωνία όλων των αισθητικών δυνάμεων της ανθρώπινης ύπαρξης. Ρόλο σημαντικό διαδραματίζει επίσης η αρμονία σώματος και ψυχής που είναι σημάδι ολοκληρωμένου ανθρώπου.
Με αυτόν τον τρόπο, ο άνθρωπος αναγνωρίζει τη σωματικότητα και την πνευματικότητά του. Το σώμα οφείλει να πειθαρχήσει στο πνεύμα χωρίς ωστόσο να απομονώσει τη νόηση και τη θέληση, αλλά, αναγνωρίζοντας τον Θεό, να ζει τη σωματικότητα της ύπαρξής του όχι ως εμπόδιο, αλλά ως πλούτο για το πνεύμα.
Ο Θεός είναι αντιληπτός από εκείνους τους ανθρώπους που είναι ικανοί να τον δουν, που έχουν τα μάτια της καρδιάς ανοικτά. Όπως ο καθρέφτης πρέπει να είναι καθαρός για να δεις μέσα σ΄αυτόν, έτσι και το εσωτερικό του ανθρώπου πρέπει να είναι καθαρό για να δει τον Θεό.
Ας δούμε τώρα τη συνάφεια που έχει ο Μακαρισμός που μελετούμε με την Παλαιά Διαθήκη. Στον Ψαλμό 23(24),3 περιγράφονται οι προϋποθέσεις για την είσοδο στο Ναό, για να σταθεί δηλαδή κάποιος κοντά στον ζώντα Θεό. Λέει ο Ψαλμός:
«Ποιος μπορεί ανεβεί στο όρος του Κυρίου; Και ποιος στον άγιό του τόπο να σταθεί; Καθένας που τα χέρια του είναι αθώα και καθαρή η καρδιά, όποιος δεν επιδόθηκε σε μάτια πράγματα, ούτε απάτησε τον διπλανό του» (Ψ. 23(24),3).
Ο ίδιος Ψαλμός εξηγεί παρακάτω τι σημαίνουν «αθώα χέρια και καθαρή καρδιά»:
«Αυτός θα λάβει ευλογία από τον Κύριο και δικαιοσύνη απ΄τον Θεό του που τον σώζει. Αυτή είναι η γενιά που τον ζητάει και λαχταράει την παρουσία Του» (στιχ. 6). Εδώ η στάση αυτή ταυτίζεται με τη στάση «της πείνας και της δίψας» για δικαιοσύνη» που αναλύσαμε σε προηγούμενο Μακαρισμό.
Έτσι για να πορευτεί κάποιος προς συνάντηση του Θεού, θα πρέπει πριν απόλα να θέτει το ερώτημα για τον Θεό και να αναζητεί με λαχτάρα το Πρόσωπό του. Ταυτόχρονα όμως, καθώς λέει σαφώς ο Ψαλμός, να μην απατά τον διπλανό του, να είναι δηλαδή τίμιος, φιλαλήθης και δίκαιος απέναντι στον συνάνθρωπο και στην κοινωνία. Θα λέγαμε ότι θα πρέπει να έχει κοινωνικό ήθος που φθάνει όμως μέχρι το βάθος της καρδιάς.
Ο Ψαλμός 14(15), αναλύει ακόμα περισσότερο το θέμα τονίζοντας ότι με την εφαρμογή του Δεκάλογου, ο πιστός είναι σε αναζήτηση του Θεού, βρίσκεται καθ΄οδόν προς Εκείνον και εκδηλώνει έμπρακτα αγάπη προς τον πλησίον και δικαιοσύνη απέναντι στα πρόσωπα και στην κοινωνία.
Όμως ο όρος «καθαρή καρδιά» στα χείλη του Ιησού έχει βαθύτερο νόημα. Ο Ιησούς Χριστός βλέπει τον Θεό πρόσωπο προς πρόσωπο, έχει διαρκή εσωτερική επικοινωνία μαζί του, ζει δηλαδή την Υιική Του ύπαρξη. Έτσι ο Μακαρισμός αυτός, αναφέρεται πριν απόλα στον τρόπο που βιώνει ο Ιησούς τη σχέση του με τον Θεό και ταυτόχρονα αποκαλύπτει στους ανθρώπους ότι για να πλησιάσουν και να δουν και εκείνοι τον Θεό, θα πρέπει να αποκτήσουν τα φρονήματα του ιδίου του Ιησού Χριστού (Φιλιπ, 2,5). Η κάθαρση της καρδιάς επιτυγχάνεται ακολουθώντας τον Χριστό, γινόμενοι ένα με Εκείνον (Γαλ. 2,20).
Συνοψίζοντας την ερμηνεία του Μακαρισμού, ο Πάπας, λέει τα εξής: «Η άνοδος στον Χριστό πραγματοποιείται στην κάθοδο της ταπεινής διακονίας, της αγάπης, η οποία αποτελεί την ουσία του Θεού και ως εκ τούτου είναι η αληθινά καθαρτική δύναμη που ικανώνει τον άνθρωπο να αντιληφθεί τον Θεό και να τον αντικρίσει» (Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ, σελ. 105-106).
Πέτρος Ανδριώτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου